# gwrachodcymru inktober celf

Peggi Jonin

Yn ôl y chwedl, roedd Peggi Jonin yn wrach o ardal Tregaron yng nghanolbarth Cymru. Arferai pobl ddweud amdani:

‘Peggi Jonin garrau ceimion
Cwt y gath yn lle gardyson.’

1/4

10 14
2019-10-30

Miss Lloyd

Roedd Miss Lloyd yn wrach o Sir Ddinbych. Yn ôl y chwedl, roedd ei thad yn glerigwr, a phan fu farw yntau, a wedi i’w chariad ei gadael hi, dechreuodd Miss Lloyd astudio llyfrau dewiniaeth.

1/8

5 11
2019-10-26

Siwsi Dôl y Clochydd

Roedd Siwsi Dôl y Clochydd yn wrach yn ardal Llanfachtreth. Yn ôl y chwedl, roedd arfer bod llawer o geirw yn y ardal, ac roedd arglwydd Nannau yn hoff o’u hela.

8 10
2019-10-23

Ellen Anne Pughe

Yn ôl y chwedl, yn ardal Dinbych roedd gwrach o’r enw Ellen Anne Pughe. Roedd hi’n gallu dehongli dirgelion carwriaeth, a byddai pobl yn mynd ati i ddarganfod p’un a oedd y person roedden nhw yn ei garu yn eu caru hwy yn ôl.

9 18
2019-10-20

Catti Tŷ Maen, Nel Cwm Rheibo a Bess Bryntroedcarn

Yn ôl y chwedlau roedd Catti Tŷ Maen, Nel Cwm Rheibo a Bess Bryntroedcarn yn wrachod yng Nghwm Afan oedd â’r gallu i reibio.

1/6

8 20
2019-10-11

Gwen Davies - The ‘White Witch’ | Y ‘Wrach Wen’

Yn ôl y chwedl roedd Gwen Davies yn wrach oedd yn byw yn Sir Benfro. Roedd ganddi’r gallu i wella cleifion. Un diwrnod, ymwelodd hen ddyn â hi.

1/6

4 11
2019-10-10